Economisch gamen: Dure Xbox
In dit artikel:
Een tarief is een invoerheffing: een belasting op goederen uit het buitenland. Wordt er bijvoorbeeld 30% invoerbelasting op Chinese producten geheven, dan betaalt de Amerikaanse consument die 30% extra bovenop de normale prijs. Tarieven verschillen per herkomstland, waardoor hetzelfde product uit verschillende landen anders wordt belast.
Dat verklaart deels waarom Microsoft de prijs van de Xbox in de VS verhoogde van $500 naar $650 (een stijging van precies 30%), terwijl Sony de PlayStation slechts met ongeveer 10% omhoog deed, ondanks dat PlayStations grotendeels uit Japan komen en daar een invoerheffing van ~15% geldt. Microsoft lijkt de volledige tariefstijging één-op-één door te berekenen aan kopers; Sony neemt een deel van de kosten voor eigen rekening.
Economisch gezien gaat het om tax incidence: wie draagt uiteindelijk de last van een belasting — de producent of de consument — hangt niet alleen af van wie de belasting formeel betaalt, maar vooral van de elasticiteit van vraag en aanbod. Elasticiteit meet hoe gevoelig consumenten zijn voor prijsveranderingen. Bij hoge elasticiteit laten kopers snel afzien van aankopen of zoeken ze alternatieven; bij lage elasticiteit blijven ze vaker kopen ondanks hogere prijzen.
Dit mechanisme speelt mogelijk een rol bij consoles. Xbox-verkoop ligt lager dan PlayStation-verkoop, waardoor het klantenbestand van Xbox wellicht relatief veel hardcore-fans bevat die minder prijsgevoelig zijn; dat zou de vraag minder elastisch maken en het makkelijker maken voor Microsoft om tarieven door te berekenen. Er zijn aanwijzingen hiervoor: Xbox-gamers spelen gemiddeld meer spellen per maand, mede door diensten als Game Pass.
Tegelijkertijd wijzen verkoopcijfers uit dat prijsverhogingen wel degelijk effect hebben. Na de Amerikaanse prijsverhoging van de Xbox in mei 2025 halveerden de wekelijkse verkopen in de VS ongeveer. Dat effect trad niet op in Europa en Japan (waar de tarieven niet veranderden) en niet voor PlayStation in de VS (waar de prijsverhoging later inzette). Dit suggereert dat consumenten wél reageren op de hogere prijs.
Microsoft zou gerekend kunnen hebben op grote game-releases zoals GTA6 om de vraag minder prijselastisch te maken; zulke megahits kunnen kopers motiveren om alsnog een console aan te schaffen. Historisch gezien zorgde de release van GTA5 in 2013 voor een forse piek in consoleverkopen.
Samenvattend: de recente tariefmaatregelen laten zowel theoretische als praktische verschillen zien in hoe producenten met extra kosten omgaan. Microsoft heeft de volledige tariefverhoging doorberekend en ziet nu duidelijke terugslag in Amerikaanse verkoopvolumes; Sony incasseert gedeeltelijk de heffing zelf en lijkt daarmee minder last van directe verkoopdaling te hebben. Of toekomstige blockbusters of marktstrategieën die dynamiek zullen veranderen, valt nog af te wachten.
Auteur: Mark Dijkstra, universitair docent Finance aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hobbygamer; hij schrijft regelmatig economische analyses over de game-industrie.