Review: Europa Universalis V
In dit artikel:
Europa Universalis V (codenaam Project Caesar) is een ambitieuze heruitvinding van Paradox’ grand strategy-serie die spelers vanaf 1337 — in aanloop naar de Honderdjarige Oorlog en onder de dreiging van de Zwarte Dood — in een politiek en economisch onstabiele wereld plaatst. In plaats van een voorzichtige update heeft Paradox het fundament opnieuw opgebouwd, met markten als het nieuwe kloppende hart van je rijk: handelsactiviteit beïnvloedt niet alleen inkomsten, maar ook diplomatieke macht, militaire capaciteit en sociale stabiliteit.
Die economische focus werkt verfrissend en biedt een dynamisch ecosysteem van vraag en aanbod, handelsverdragen en regionale specialisaties. Tegelijkertijd maakt het systeem de leercurve steiler. De tutorial licht knoppen en menu’s toe maar verklaart zelden het strategische “waarom”, waardoor beginners veel via trial-and-error moeten ontdekken. Dat leidt tot frustratie: onduidelijke effecten van sliders, plotselinge stabiliteitsdalingen en een ingewikkelde hervormingsboom zijn voorbeelden van gameplay waar je als speler vaak geen direct inzicht in hebt zonder externe guides of fora.
De schrijver beschrijft eigen ervaringen — starten als Holland bijvoorbeeld — en illustreert hoe fragiel een beginnend rijk kan zijn: een paar handelsroutes en een alliantie kunnen binnen enkele jaren teniet worden gedaan door onverwachte coalitieaanvallen, ondoorgrondelijke economische schommelingen of onbekende militaire mechanieken. De moeilijkheid voelt daardoor soms minder als een eerlijke uitdaging en meer als straf voor onwetendheid.
Toch biedt EU5 grote verdiensten voor spelers die de tijd nemen. Diplomatie is verfijnder met invloedssystemen, spionage en dynastieke politiek; de AI speelt agressiever en slimmer; de kaart is rijker aan historische nuance; en de soundtrack blijft sterk. Paradox wint aan durf door risico’s te nemen en niet simpelweg EU4 te polijsten.
Eindoordeel: EU5 is een diep, complex en vaak briljant strategiespel dat veterane spelers veel voldoening kan geven, maar voor nieuwkomers een hoge barrière opwerpt door gebrekkige in-game uitleg en transparantie. Wie bereid is te investeren in leren en falen vindt een rijk en genuanceerd spel; wie snel wil beginnen wordt mogelijk afgeschrikt door verwarring en plotselinge rampspoed.