Japanse overheid waarschuwt OpenAI: respecteer auteursrechten op manga- en animepersonages
In dit artikel:
De Japanse regering heeft formeel aan OpenAI verzocht geen inbreuk te maken op Japanse auteursrechten, naar aanleiding van de mogelijkheid dat Sora 2 video’s genereert die sterk lijken op auteursrechtelijk beschermde anime- en gamepersonages. Het verzoek is online ingediend door het Kabinetshoofd voor de Intellectuele Eigendomsstrategie en werd tijdens een persconferentie van het kabinet toegelicht door staatssecretaris Minoru Kiuchi. Hij benadrukte de culturele en economische waarde van manga en anime voor Japan.
Verschillende Japanse politici, onder wie minister van Digitale Zaken Masaaki Taira en LDP-parlementslid Akihisa Shiozaki, roepen OpenAI op vrijwillig maatregelen te nemen; Shiozaki ziet de situatie ook als een kans voor Japan om regels voor AI en auteursrecht te helpen vormgeven. De overheid wijst op bepalingen in de nieuwe AI Promotion Act, die vanaf 1 september 2025 volledig geldt en onder meer het analyseren van gevallen van rechten- en belangenchending door AI mogelijk maakt (Artikel 16). Critici, zoals het Future of Privacy Forum, merken op dat die wet geen duidelijke sancties vastlegt en vooral bedrijven oproept samen te werken aan oplossingen.
Reuters meldde dat OpenAI ongeveer een week vóór de lancering van Sora 2 studio’s en talentbureaus had benaderd met een opt-out-mogelijkheid, maar het is onduidelijk welke Japanse bedrijven precies zijn geïnformeerd. De aankondiging dat Sora 2 personages kan genereren die sterk op bestaande creaties lijken leidde tot veel kritiek op sociale media, zowel richting OpenAI als tegen overheidsinstanties en rechtenhouders die volgens sommigen te traag hebben gereageerd.
OpenAI-CEO Sam Altman kondigde in een blogpost van 4 oktober aan dat het bedrijf rechthebbenden meer verfijnde controle wil geven over het genereren van personages — een systeem vergelijkbaar met opt-in/opt-out met extra instellingsmogelijkheden om gebruik te beperken of te verbieden. Hij erkende wel dat er randgevallen kunnen blijven bestaan die later opgelost moeten worden. Tot op heden is er geen formeel respons van OpenAI op het recente verzoek van de Japanse overheid.
Internationaal escaleren soortgelijke geschillen: Disney en Universal hebben Midjourney aangeklaagd en Disney heeft ook Character.AI verzocht te stoppen met ongeautoriseerd gebruik van hun personages. Rechtsgeleerden waarschuwen dat veel door gebruikers gemaakte AI-video’s waarschijnlijk auteursrecht schenden en dat platforms daarom blootstaan aan juridische stappen. In Japan kondigden bedrijven zoals Nintendo aan dat zij maatregelen zullen nemen tegen inbreuk op hun intellectuele eigendom, terwijl zij ontkennen beleidslobby’s bij de overheid te hebben gevoerd.